Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς (Σκύρου)

Το μουσείο ιδρύθηκε το 1964 από τον Μάνο Φαλτάιτς –πρόκειται δηλαδή για ένα από τα πρώτα λαογραφικά και ιστορικά μουσεία της Ελλάδας– και στεγάζεται στο παλαιό νησιωτικό αρχοντικό της οικογένειας Φάλνταη (προγόνων του ιδρυτή) που είναι κτισμένο πάνω στα πελασγικά τείχη του βορειανατολικού άκρου της πόλης της Σκύρου. Σε έναν από τους χώρους αυτού του σημαντικού, για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μουσείου έχει στηθεί μία πλήρως διακοσμημένη και επιπλωμένη αναπαράσταση ενός παραδοσιακού σκυριανού σπιτιού. Εδώ, δηλαδή, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει σκαλιστές κασέλες, υφαντά και κιλίμια, κεντήματα, κεραμικά, και, μέσα σε προθήκες, πολλές παραδοσιακές φορεσιές ανάμεσα στις οποίες και η ειδική στολή του γνωστού σκυριανού καρναβαλιού. Σε ένα μικρό ξεχωριστό χώρο παρουσιάζονται χρηστικά αντικείμενα και αγροτικά εργαλεία. Η μεγάλη αίθουσα με τις κολόνες από περίτεχνα σκαλισμένο ντόπιο πουρί, φιλοξενεί έγγραφα, ντοκουμέντα, παλαιά βιβλία και πορτρέτα των μελών της οικογένειας του ιδρυτή. Ανάμεσα στα ιστορικά ντοκουμέντα της συλλογής ξεχωρίζουν η προκήρυξη της Επανάστασης, όπως γράφτηκε από τους πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας (μεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Τζάνος, πρόγονος του Μάνου Φαλτάιτς) και η αποκήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης, που συντάχθηκε και υπογράφηκε από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ και τους Συνοδικούς. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται, σε ειδικές προθήκες, η συλλογή των πολύτιμων κεντημάτων του μουσείου από τα οποία ξεχωρίζουν τα ολομέταξα ασπροκέντητα και κοκκινοκέντητα μαξιλάρια και οι πάντες. Εκτίθενται επίσης δείγματα των φημισμένων σκυριανών ξυλόγλυπτων επίπλων, έπιπλα που είχαν κατασκευαστεί στη Σμύρνη, μία συλλογή εκκλησιαστικών χειρόγραφων βιβλίων καθώς και λειτουργικά σκεύη όπως εξαπτέρυγα και σταυροί λιτανείας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συλλογή σπάνιων βιβλίων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων που χρονολογούνται από τον 16ο έως τον 19ο αι. και έχουν τυπωθεί στα πιο γνωστά τυπογραφεία της Ευρώπης. Τέλος, στην ίδια αίθουσα εκτίθενται όλα τα εργαλεία της τόσο χαρακτηριστικής μικροξυλογλυπτικής της Σκύρου και ένα μπαούλο από καρυδιά, έργο του πρωτομάστορα και δασκάλου όλων των νεότερων ξυλογλυπτών Γιαννούλη Μπαμπούση. Σε μια άλλη αίθουσα εκτίθενται παλιά χαρακτικά, ζωγραφικές απεικονίσεις πλοίων των αρχών του 20ου αι., έργα ζωγραφικής Σκυριανών ζωγράφων, φωτογραφίες καθώς και έργα του ίδιου του ιδρυτή. Στην τελευταία επισκέψιμη αίθουσα του μουσείου, που χρησιμοποιείται για διαλέξεις και σεμινάρια εκτίθενται σκεύη και εργαλεία από όλη την Ελλάδα, ζωγραφιστές κασέλες, μεγάλα πιθάρια και διάφορα άλλα χρηστικά αντικείμενα της καθημερινής ζωής. Ξεχωριστό ενδιαφέρον προκαλεί το ξυλόγλυπτο τέμπλο από καρυδιά που προέρχεται από τη βόρεια Ελλάδα.